
Ειρήνη Γαϊτάνου
Υπεύθυνη εκστρατειών Ελληνικού Τμήματος Διεθνούς Αμνηστίας
φωτογραφία: No Budget Epics
Την Παρασκευή 6 Νοέμβρη είναι η πρώτη δικάσιμος της δίκης για τον ξυλοδαρμό μέχρι θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου. Έφτασε επιτέλους μια πολυαναμενόμενη ημερομηνία, πάνω από 25 μήνες μετά από εκείνη τη συγκλονιστική μέρα της 21ης Σεπτεμβρίου του 2018.
Η έγκαιρη διενέργεια της ποινικής διαδικασίας είναι συστατικό στοιχείο μιας δίκαιης δίκης – για να μπορέσει να υπάρξει αποτελεσματική και ουσιαστική απόδοση δικαιοσύνης. Αυτό είναι και το πρώτο διακύβευμα, παρά τις σημαντικές καθυστερήσεις της διαδικασίας μέχρι σήμερα, και ιδιαίτερα εν μέσω των δυσκολιών που επιφέρει η πανδημία στη λειτουργία των δικαστηρίων. Επιπλέον, και ενώ λόγω των περιορισμών εξαιτίας της πανδημίας, η δίκη δεν μπορεί να είναι ανοιχτή προς το κοινό ως οφείλει, θα πρέπει να τηρηθούν εναλλακτικοί όροι για τη διασφάλιση μιας ανοιχτής, δημόσιας διαδικασίας. Σε αυτό συνεισφέρει η παρουσία των δημοσιογράφων, όπως και το πρόσφατα δημιουργημένο Παρατηρητήριο της δίκης Zackie Oh Justice Watch. Εξάλλου, στην πολύ πρόσφατη ιστορική δίκη που οδήγησε στην καταδίκη της Χρυσής Αυγής, το αντίστοιχο παρατηρητήριο GoldenDawnWatch έπαιξε καταλυτικό ρόλο.
Επιπλέον, η Διεθνής Αμνηστία έχει αιτηθεί από το δικαστήριο, και αναμένει την απάντηση, την παρουσία νομικών παρατηρητών/ριών της στη δίκη. Ανάμεσα στις δραστηριότητες της Διεθνούς Αμνηστίας συμπεριλαμβάνεται η παρατήρηση δικών σε ποινικές και αστικές υποθέσεις, κάτι που έχει συμβεί σε μια σειρά από χώρες ανά την υφήλιο και ανά τα χρόνια. Η πρακτική αυτή συνιστά διεθνή κανόνα και συνδέεται με τα διεθνή πρότυπα δίκαιης δίκης, καθώς μπορεί να παράσχει μια αμερόληπτη και ανεξάρτητη καταγραφή για τα πεπραγμένα, και να προωθεί τα πρότυπα αυτά.
Η επιλογή αυτή έγινε στο πλαίσιο της διετούς, παγκόσμιας εκστρατείας της Διεθνούς Αμνηστίας για την υπόθεση του Ζακ Κωστόπουλου, με αίτημα την απόδοση δικαιοσύνης, που έχει οδηγήσει στη συλλογή πάνω από 100.000 υπογραφών και τη διενέργεια δράσεων ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και αλληλεγγύης σε δεκάδες πόλεις παγκοσμίως. Έχοντας εκφράσει ανησυχίες για διάφορα στάδια της διαδικασίας μέχρι σήμερα, η έναρξη της δίκης αποτελεί ένα σημαντικό σημείο καμπής στην υπόθεση – και η δίκη αυτή, ιστορικού χαρακτήρα όπως ανέφερε ο Πρόεδρος του δικαστηρίου κατά τη συγκρότηση της έδρας, μπορεί να μας φέρει όσο πιο κοντά γίνεται στην ουσιαστική απόδοση δικαιοσύνης, για την οικογένεια του Ζακ, αλλά και για το μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης που συγκροτήθηκε στο πρόσωπό του. Αυτό είναι και το βασικό επίδικο, για μια δίκαιη δίκη, για τους μήνες που θα ακολουθήσουν.
Οι Ρομά αποτελούν διαχρονικά θύματα διακρίσεων, ρατσιστικής συμπεριφοράς, ακόμα και πογκρόμ που κατέληξαν σε εκκαθαρίσεις. Το Ολοκαύτωμα των Ρομά δεν έτυχε ποτέ της απαραίτητης προσοχής. Να γιατί δεν είναι ευρέως γνωστό πως στα στρατόπεδα εξόντωσης θανατώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Ρομά.
Τι λέει η GenZ για τη δικτατορία που δεν την έζησε; Ποια ντοκιμαντέρ αποτυπώνουν τα γεγονότα και την ατμόσφαιρα της επταετίας 1967–1974; Ποια τραγούδια ενέπνευσαν και εμψύχωσαν την αντίσταση στα χρόνια της χούντας