
Σημείο για τη μελέτη + την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς
έργο της αυστριακής ζωγράφου ρομά
Ceija Stojka 1933-2013
Στο Σημείο συνεχίζοντας το αφιέρωμά του στη Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος, θυμόμαστε και συγκεντρώνουμε 10 από τις σημαντικότερες ταινίες που έχουν γυριστεί αναφορικά με τις τραγικές διαστάσεις και συνέπειές του.
1.«Ο γιος του Σαούλ», σκηνοθεσία Λάζλο Νέμες, 2015
Στο Άουσβιτς του 1944 ο Σαούλ είναι ένας από τους λίγους επιζώντες Εβραίους, ο οποίος αναγκάζεται να βοηθά τους Γερμανούς στο κάψιμο των νεκρών ομοεθνών του. Μέχρι που κάποια στιγμή αποφασίζει να θάψει το πτώμα ενός παιδιού, το οποίο ισχυρίζεται πως είναι δικό του.
2.«Αμήν», σκηνοθεσία Κώστας Γαβράς, 2002
Ο Κουρτ Γκερστάιν, αξιωματικός των Ες-Ες, αλλά και ένθερμος προτεστάντης, προσπαθεί να πληροφορήσει ξένους διπλωμάτες και τη γερμανική Εκκλησία για το Ολοκαύτωμα. Βρίσκει απρόσμενο σύμμαχο έναν ιησουίτη ιερέα, ο οποίος επιχειρεί να ευαισθητοποιήσει τον πάπα πάνω σε αυτό το θέμα, χωρίς αποτέλεσμα.
3.«Η Εκλογή της Σόφι», σκηνοθεσία Άλαν Πακούλα, 1982
Μια Πολωνέζα που έχει ζήσει φρικτά χρόνι στο Αουσβιτς, μετά το τέλος του πολέμου γνωρίζεται με ενα συγγραφέα και έναν Εβραίο διανοούμενο και ζουν ένα “ερωτικό τρίο” δίχως αυτή να μπορεί να διαλέξει έναν από τους δύο.
4. «Σφραγισμένα χείλη», σκηνοθεσία Στίβεν Ντάλντρι, 2008
Στη μεταπολεμική Γερμανία, ένας 15χρονος ερωτεύεται την κατά πολύ μεγαλύτερή του Χάνα, η οποία όμως εξαφανίζεται ξαφνικά. Οκτώ χρόνια αργότερα, ο νεαρός θα αναγνωρίσει τη Χάνα ως κατηγορούμενη σε δίκη για εγκλήματα πολέμου.
5. «Ο πιανίστας», σκηνοθεσία Ρομάν Πολάνσκι, 2002
Η αληθινή ιστορία του Πολωνο-εβραίου πιανίστα Βλαντισλάβ Σπίλμαν, ο οποίος κατάφερε να επιβιώσει στο γκέτο της Βαρσοβίας χάρη στη φήμη του ως μουσικού, προσπαθώντας ταυτόχρονα να παραμείνει ψυχρός θεατής των φρικαλεοτήτων που συνέβαιναν γύρω του. Ο κλειστοφοβικός κόσμος του γκέτο εμπνέει στον Πολάνσκι μια από τις καλύτερες και πιο προσωπικές δημιουργίες του, απεικονίζοντας ταυτόχρονα με έναν υποδειγματικό και μη ρητορικό τρόπο το Ολοκαύτωμα. Χρυσός Φοίνικας Φεστιβάλ Καννών 2002, βραβείο Σεζάρ καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας, πληθώρα άλλων διεθνών επιβραβεύσεων.
6. «Η λίστα του Σίντλερ», σκηνοθεσία Στ.Σπίλμπεργκ, 1993
Η αληθινή ιστορία του Οσκαρ Σίντλερ, ενός Γερμανού βιομηχάνου, που έσωσε 1.300 Εβραίους από το γκέτο της Βαρσοβίας, παρουσιάζοντάς τους ως απαραίτητους για το Τρίτο Ράιχ ειδικευμένους εργάτες.
7. «Άρνηση», σκηνοθεσία Μικ Τζάκσον, 2016
Η δικαστική διαμάχη ανάμεσα στον αρνητή του ολοκαυτώματος, τον Βρετανό «ιστορικό» Ντέιβιντ Ίρβινγκ, και στην Αμερικανοεβραία πανεπιστημιακό Ντέμπορα Λίπσταντ, η οποία απασχόλησε την κοινή γνώμη και τα παγκόσμια ΜΜΕ.
8. «Πλευρικοί άνεμοι», σκηνοθεσία Μάρτι Χέλντε, 2014
Η πρωταγωνίστρια, διωγμένη από την πατρίδα της την Εσθονία και τον σύζυγό της, στέλνεται με χιλιάδες συμπατριώτες της στη Σιβηρία, στο πλαίσιο της εθνοκάθαρσης που διεξήγαγαν οι σοβιετικές δυνάμεις κατοχής το 1941. Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία.
9. «Shoah», σκηνοθεσία Κλάουντε Λάντσμαν, 1985
Shoah σημαίνει στα εβραϊκά καταστροφή. Αυτόν ακριβώς τον τίτλο έδωσε ο Claude Lanzmann στην ταινία που αποδίδει με τρόπο συγκλονιστικό το χρονικό της εβραϊκής γενοκτονίας, μια ιστορική συγκυρία που άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη της την πολύπαθη ανθρώπινη ιστορία, και αποτέλεσε ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για την δημιουργία τέχνης πάσης φύσεως.
10. «Ο λαβύρινθος της σιωπής», σκηνοθεσία Τζούλιο Ρικιαρέλι, 2014
Στη Φρανκφούρτη του 1958 ένας φιλόδοξος νεαρός εισαγγελέας και ένας δημοσιογράφος προσπαθούν να αποκαλύψουν και να φέρουν μπροστά στη δικαιοσύνη ναζί εγκληματίες που παραμένουν ασύλληπτοι. Τόσο η κοινή γνώμη όσο και ο Τύπος, όμως, θεωρούν πως οι κατηγορίες είναι προϊόν αντεθνικής προπαγάνδας.
Οι Ρομά αποτελούν διαχρονικά θύματα διακρίσεων, ρατσιστικής συμπεριφοράς, ακόμα και πογκρόμ που κατέληξαν σε εκκαθαρίσεις. Το Ολοκαύτωμα των Ρομά δεν έτυχε ποτέ της απαραίτητης προσοχής. Να γιατί δεν είναι ευρέως γνωστό πως στα στρατόπεδα εξόντωσης θανατώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Ρομά.
Τι λέει η GenZ για τη δικτατορία που δεν την έζησε; Ποια ντοκιμαντέρ αποτυπώνουν τα γεγονότα και την ατμόσφαιρα της επταετίας 1967–1974; Ποια τραγούδια ενέπνευσαν και εμψύχωσαν την αντίσταση στα χρόνια της χούντας