Σημείο για τη μελέτη + την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς
Από τη συναυλία μετά την πτώση της Χούντας, το 1974: Γιώργος Νταλάρας, Μαρία Φαραντούρη, Μίκης Θεοδωράκης, Μανώλης Μητσιάς, Πέτρος Πανδής.
Πηγή: sarantakos.wordpress.com.
Τραγούδια που απαγορεύτηκαν, που γράφτηκαν κατά τη διάρκεια της επταετίας, που εμψύχωσαν τον κόσμο, που κρυφοτραγουδήθηκαν, που ξεσήκωσαν. Με δεδομένη τη δυσκολία της επιλογής, ξεχωρίσαμε 11 από αυτά.
1. «Πότε θα κάνει ξαστεριά»
Παλιό ριζίτικο τραγούδι που χρησιμοποιήθηκε κατά καιρούς σε επαναστατικά γεγονότα. Μετά την κυκλοφορία του δίσκου Ριζίτικα το 1971 από τον Γιάννη Μαρκόπουλο, το τραγούδι, στην εκτέλεση του Νίκου Ξυλούρη, εξέφρασε την προσμονή της απελευθέρωσης από τη χούντα των συνταγματαρχών και συνδέθηκε ιδιαίτερα με την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
2. «Ένα το χελιδόνι»
Του Μίκη Θεοδωράκη, σε στίχους του Οδυσσέα Ελύτη και εκτέλεση Γρηγόρη Μπιθικώτση. Ο δίσκος Άξιον εστί κυκλοφορούσε από το 1964, ωστόσο με την απαγόρευση των τραγουδιών του Μίκη από τον πρώτο κιόλας καιρό της δικτατορίας, τα τραγούδια του δίσκου έγιναν συνώνυμα του αντιδικτατορικού αγώνα.
3. «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ»
Από τον ίδιο δίσκο-σύμβολο του αγώνα και της εξέγερσης.
4. «Διότι δεν συνεμορφώθην»
Από τον δίσκο Tα τραγούδια του στρατοπέδου (Φεβρουάριος 1970) – συμπεριλήφθηκε και στα Τραγούδια του Αγώνα. «Αλικαρνασσός, Παρθένι, Ωρωπός, Κορυδαλλός / Ο λεβέντης περιμένει της ελευθεριάς το φως» τραγουδάει ο ίδιος ο Μίκης, μετρώντας τόπους φυλάκισης και βασανιστηρίων – ο ίδιος ήταν στον Ωρωπό.
5. «Λίγο ακόμα»
Από το Μυθιστόρημα του Γιώργου Σεφέρη, ανήκει στα τραγούδια που συνέθεσε ο Θεοδωράκης στη φυλακή – τον Ιανουάριο του 1968 στις φυλακές Αβέρωφ. Το τραγούδησε η Μαρία Φαραντούρη, έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα της μαύρης αυτής περιόδου και από τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια αγώνα και ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον.
6. «Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία»
Του Μάνου Λοΐζου, σε στίχους Κωστούλας Μητροπούλου. Ανήκει στα απαγορευμένα τραγούδια από το καθεστώς και σε ένα από τα πιο αγαπημένα και πολυτραγουδισμένα.
7. «Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις»
Από τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας. Ο Ρίτσος έγραψε τους στίχους όσο ήταν φυλακισμένος στο Παρθένι της Λέρου και στη Σάμο. Ο Θεοδωράκης συνέθεσε τη μουσική το 1971–1973 στο Παρίσι.
8. «Το σφαγείο»
Του Θεοδωράκη, από τον κύκλο Τα τραγούδια του Ανδρέα. «Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Αντρέα / μετρώ τους χτύπους, τον πόνο μετρώ / Πίσω απ’ τον τοίχο πάλι θα ‘μαστε παρέα / τακ τακ εσύ, τακ τακ εγώ» – Μίκης Θεοδωράκης και Ανδρέας Λεντάκης, κρατούμενοι σε διπλανά κελιά, επικοινωνούν με χτυπήματα στον τοίχο. Το τραγούδι που αποτύπωσε τα βασανιστήρια στην Μπουμπουλίνας και ξεσήκωσε τα πλήθη στην πρώτη συναυλία μετά την πτώση της Χούντας, το 1974.
9. «Είμαστε δυο»
Από τον ίδιο κύκλο τραγουδιών του Θεοδωράκη. «Με τον καιρό, με τη βροχή / το αίμα πήζει στην πληγή / κι ο πόνος γίνεται καρφί». Ο πόνος των βασανιστηρίων και η ελπίδα της μαζικής εξέγερσης, από τους δυο στους χίλιους δεκατρείς, αποτυπώνονται στη φωνή του Αντώνη Καλογιάννη.
10. «Τα λόγια και τα χρόνια τα χαμένα»
Του Γιάννη Μαρκόπουλου σε στίχους Μάνου Ελευθερίου. Κυκλοφόρησε το 1974, αλλά τραγουδιόταν από την περίοδο της δικτατορίας και έγινε εμβληματικό τραγούδι του Πολυτεχνείου.
11. «Η Δημοσθένους λέξις»
Του Διονύση Σαββόπουλου. Αλληγορική αναφορά σε μια διαμάχη ολιγαρχικών και δημοκρατικών στην αρχαία Αθήνα, η οποία έληξε με ήττα των δημοκρατικών. Γραμμένο στα κρατητήρια, κυκλοφόρησε το 1972 στον δίσκο Βρώμικο ψωμί.
Κοινοποίηση:
